- Jakie dokumenty musi mieć koparka i operator?
- Dokumentacja Techniczno-Ruchowa DTR
- Przegląd techniczny koparki
- Czy koparka musi mieć dokumenty z UDT – Urzędu Dozoru Technicznego?
Jakie dokumenty musi mieć koparka i operator?
Operatorzy koparek i innych maszyn budowlanych zobowiązani są do posiadania kilku dokumentów podczas pracy. Przede wszystkim powinni posiadać oryginał dokumentu potwierdzającego uprawnienia operatora koparki oraz dowód tożsamości. Jeśli koparka porusza się po drodze publicznej, musi mieć również prawo jazdy kategorii B lub T i wykupione OC. Oprócz tego, koparka powinna posiadać Dokumentację Techniczno-Ruchową dostarczoną przez producenta i dokument z ważnym przeglądem technicznym.
Uprawnienia operatora koparki
Operator maszyn do robót ziemnych, w tym koparek jednonaczyniowych oraz koparko-ładowarek, musi mieć ukończone 18 lat i posiadać odpowiednie uprawnienia, które są wydawane po ukończeniu szkolenia i uzyskania pozytywnego wyniku egzaminu przeprowadzonego przez komisję. Komisja powoływana jest przez Centrum Certyfikacji i Koordynacji Szkolenia Operatorów Maszyn Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie.
Szkoleniowy kurs dla operatorów koparki obejmuje zarówno moduł teoretyczny, jak i praktyczne zastosowanie wiedzy na maszynie roboczej. Część teoretyczna to zagadnienia m.in. o
- technologii wykonywania robót ziemnych,
- bezpieczeństwa i higieny pracy,
- dokumentacji technicznej maszyn,
- obsługi i użytkowania maszyn roboczych.
Część praktyczna to wykorzystywanie maszyn i innych urządzeń technicznych w różnych warunkach terenowych i technologicznych.
Kurs jest oddzielny dla operatorów koparek, ładowarek i koparko-ładowarek. Wyróżnia się dwie klasy kursów. Kursy klasy I urządzeń technicznych do robót ziemnych pozwala na obsługę bez limitu tonowego pojazdu. Natomiast kursy klasy III są ograniczone do odpowiedniej wagi koparki bądź ładowarki. Kursy tej klasy polecane są dla osób, które planują używanie np. Minikoparki.
Dokumentacja Techniczno-Ruchowa DTR
Dokumentacja Techniczno-Ruchowa (DTR) popularnie nazywana książka operatora, czyli dokument wydawany przez producenta dla każdego urządzenia budowlanego, w tym koparek. Jest ona opracowywana dla każdej maszyny osobno i zawiera kompleksowe informacje niezbędne do jej prawidłowego i bezpiecznego eksploatowania.
Co zawiera DTR?
- Dane Techniczne i Ewidencyjne: DTR zawiera szczegółową charakterystykę maszyny, w tym jej parametry techniczne i dane ewidencyjne.
- Schematy i Rysunki: Dokumentacja obejmuje rysunki zewnętrzne, schematy kinematyczne, elektryczne i pneumatyczne maszyny.
- Instrukcje Obsługi i Konserwacji: DTR dostarcza instrukcje użytkowania, obsługi, BHP, a także smarowania i konserwacji.
- Normatywy i Wykazy: Dokumentacja zawiera również normatywy remontowe, wykaz części zamiennych oraz wykaz posiadanego wyposażenia.
- Zgodność z Przepisami: DTR jest zgodna z dyrektywą 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, co oznacza, że maszyna została zaprojektowana i wyprodukowana z uwzględnieniem wymagań UE dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa. Oznakowanie CE potwierdza tę zgodność.
Przegląd techniczny koparki
Czy koparka musi mieć przegląd techniczny? Tak, choć polskie prawo nie określa dokładnych warunków, sposobu i dokumentacji przeglądu technicznego koparek. Jednak istnieją rozporządzenia, które nakazują, pewne działania w zakresie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Jest to Dz.U.2002.191.1596 Rozdział IV:1
§ 26
1.W przypadku gdy bezpieczne użytkowanie maszyn jest uzależnione od warunków, w jakich są one instalowane, pracodawca powinien poddać maszyny:
1) Wstępnej kontroli po ich zainstalowaniu, a przed przekazaniem do eksploatacji po raz pierwszy;
2) kontroli po zainstalowaniu na innym stanowisku pracy lub w innym miejscu.
2.Kontroli, o której mowa w ust. 1, dokonują jednostki działające na podstawie odrębnych przepisów albo osoby upoważnione przez pracodawcę i posiadające odpowiednie kwalifikacje.
§ 27
Pracodawca powinien zapewnić, aby maszyny narażone na działanie warunków powodujących pogorszenie ich stanu technicznego, co może spowodować powstawanie sytuacji niebezpiecznych, poddane były:
1)okresowej kontroli, a także badaniom przez jednostki działające na podstawie odrębnych przepisów albo osoby upoważnione przez pracodawcę i posiadające odpowiednie kwalifikacje;
2)specjalnej kontroli przeprowadzanej przez jednostki albo osoby, o których mowa w pkt 1, w przypadku możliwości pogorszenia bezpieczeństwa związanego z maszyną, a będącego wynikiem:
- prac modyfikacyjnych,
- zjawisk przyrodniczych,
- wydłużonego czasu postoju maszyny,
- niebezpiecznych uszkodzeń oraz wypadków przy pracy.
§ 28
Wyniki kontroli, o których mowa w § 26 i 27, rejestruje się i przechowuje, do dyspozycji zainteresowanych organów, zwłaszcza nadzoru i kontroli warunków pracy, przez okres 5 lat od dnia zakończenia tych kontroli, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
Zatem przegląd techniczny powinien być wykonywany regularnie, aby zapewnić bezpieczeństwo pracy, zapobiegać awariom i przedłużać żywotność maszyny. Częstotliwość przeglądów zależy od wielu czynników, w tym od intensywności użytkowania maszyny, warunków pracy oraz zaleceń producenta. Generalnie zaleca się przeprowadzanie przeglądów technicznych co 500-1000 godzin pracy lub co 3-6 miesięcy, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej.
Warto także wykorzystać okresy, kiedy maszyna nie jest intensywnie eksploatowana, na przykład zimą, do dokonania szczegółowej diagnostyki i konserwacji, co może pomóc uniknąć kosztownych napraw w trakcie sezonu budowlanego. Codzienne, tygodniowe i miesięczne przeglądy obejmują sprawdzenie poziomu oleju, paliwa, płynów chłodniczych, stanu opon oraz działania systemów oświetlenia i sygnalizacji.
Regularne przeglądy techniczne nie tylko zwiększają bezpieczeństwo i efektywność pracy, ale również mają wpływ na zachowanie wartości maszyny na rynku wtórnym, co jest istotne w przypadku jej ewentualnej sprzedaży. Zawsze pamiętaj o przestrzeganiu zaleceń producenta oraz korzystaniu z usług wykwalifikowanych specjalistów do przeprowadzania przeglądów technicznych.
Czy koparka musi mieć dokumenty z UDT – Urzędu Dozoru Technicznego?
Koparki nie podlegają zgłoszeniu do Urzędu Dozoru Technicznego, więc nie musi go posiadać. Dlaczego? Ponieważ ani koparki, ani ładowarki i koparko-ładowarki nie są wymienione w wykazie określającym rodzajów urządzeń i maszyn technicznych, które by mu podlegały. Zatem po zakupi koparki nie trzeba jej zgłaszać do urzędu dozoru technicznego.
- Źródło: isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20021911596
Autor: Artur Gładysz